Vàng da ở trẻ sơ sinh

Vàng da sơ sinh là hiện tượng nồng độ Bilirubin máu tăng quá mức cho phép, khiến Bilirubin thấm qua da và những tổ chức liên kết, dẫn đến tình trạng vàng niêm mạc, vàng da.

Thường thì trong 1 tuần đầu tiên sau sinh, trẻ sẽ xuất hiện vàng da sinh lý là vàng da rất nhẹ và không cần phải điều trị. Ngược lại, có những trường hợp vàng da mức độ nặng hơn thì sẽ trở thành vàng da bệnh lý và cần được điều trị càng sớm càng tốt.

Vàng da ở trẻ sơ sinh

1.Vàng da sinh lý & vàng da bệnh lý

1.1 Biểu hiện của bệnh vàng da sinh lý

✔️Xuất hiện khoảng 48 -72 giờ sau sinh;

✔️Trẻ vẫn phát triển tốt và lên cân đều.

✔️Không kết hợp các triệu chứng bất thường khác;

✔️Nước tiểu có màu tối hoặc vàng và phân nhạt màu;

✔️Vàng da đơn thuần ở vùng mặt, cổ, ngực và vùng bụng phía trên rốn;

✔️Tự khỏi trong vòng 1 tuần với trẻ sinh đủ tháng và 2 tuần với trẻ sinh non;

1.2 Biểu hiện của vàng da bệnh lý

Vàng da sinh lý & vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh

Tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh được xem là bệnh lý khi có các dấu hiệu cảnh báo bất thường sau:

✔️Xuất hiện sớm từ ngày đầu tiên sau sinh;

✔️Mức độ vàng da rất đậm, vàng toàn thân và cả mắt;

✔️Xét nghiệm Bilirubin trong máu tăng cao hơn bình thường.

✔️Không khỏi sau 1 tuần ở trẻ đủ tháng và 2 tuần đối với trẻ non tháng;

✔️Có các triệu chứng khác kèm theo như: Bỏ bú hoặc bú kém, sốt, khóc nhiều, lừ đừ, ngưng thở, thở nhanh, thay đổi thân nhiệt, ...

2.Nguyên nhân gây vàng da ở trẻ sơ sinh

Nhìn chung vàng da ở trẻ sơ sinh có thể do một trong các nguyên nhân sau:

✔️Tăng sản xuất bilirubin

Bilirubin dư thừa (tăng bilirubin trong máu) là nguyên nhân chính gây ra vàng da. Bilirubin là sắc tố có màu vàng cam, được hình thành trong quá trình phá vỡ hồng cầu bình thường trong máu. Các nguyên nhân gây tăng sản xuất bilirubin trong máu trẻ bao gồm:

Bất đồng nhóm máu mẹ con: Nhóm máu mẹ và con bất tương hợp nên hệ thống miễn dịch của mẹ có thể phá hủy hồng cầu của con. Thường gặp là bất đồng nhóm mẹ- con máu hệ ABO (mẹ có nhóm máu O sinh con có nhóm máu A hoặc B) và bất đồng nhóm máu mẹ- con hệ Rh (mẹ có nhóm máu Rh âm, sinh con có nhóm máu Rh dương)

Bệnh lý tại hồng cầu làm cho hồng cầu dễ vỡ: thiếu men G6PD, bệnh lý màng hồng cầu, Thalassemia. Vết bầm máu to ở trẻ khi sinh.

✔️Giảm chức năng chuyển hóa bilirubin

Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do trẻ bị một trong các bệnh lý: hội chứng Crigler-Naajar, hội chứng Gilbert, bệnh lý chuyển hóa di truyền (galactosemia, suy giáp trạng bẩm sinh, rối loạn chuyển hóa tyrosin, methionin, thiếu α1 antitrypsin…), trẻ sinh non, thiếu hụt hooc-môn, mẹ bị chứng đái tháo đường thai kỳ.

✔️Tăng tái hấp thu bilirubin từ ruột (tăng chu trình ruột gan)

Những trẻ sinh ra bị hẹp môn vị, tắc ruột non, phình đại tràng bẩm sinh, tắc ruột phân su, sử dụng thuốc gây liệt ruột… đều có nguy cơ tăng tái hấp thu bilirubin từ ruột, dẫn tới vàng da.

✔️Vàng da sữa mẹ

Một số trẻ trong vài ngày đầu bú không đủ do trẻ gặp khó khăn khi bú mẹ hoặc mẹ chưa tiết đủ sữa. Tình trạng này khiến trẻ mất nước, thiếu năng lượng và tăng tái hấp thu bilirubin từ ruột gây vàng da. Để khắc phục, mẹ nên cho trẻ bú thường xuyên hơn và theo dõi cân nặng trẻ. Không nhất thiết phải ngưng bú mẹ nếu trẻ vẫn bú tốt, tăng cân và khỏe mạnh.

3.Các phương pháp điều trị vàng da sơ sinh

Vàng da nhẹ thường sẽ tự hết khi gan của trẻ bắt đầu trưởng thành. Cho trẻ bú thường xuyên (từ 8 – 12 lần/ngày) sẽ giúp trẻ đào thải bilirubin qua cơ thể.

Tình trạng vàng da nặng hơn có thể cần đến các phương pháp điều trị khác, bao gồm:

✔️Chiếu đèn: là phương pháp điều trị vàng da sơ sinh hiệu quả nhất, khá an toàn, đơn giản và kinh tế.

Chiếu đèn là phương pháp điều trị vàng da sơ sinh an toàn và hiệu quả

✔️Thay máu: được chỉ định khi trẻ có triệu chứng đe dọa nhiễm độc thần kinh do bilirubin trong máu tăng cao.

Trên đây là một số thông tin về bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh, Quý phụ huynh cần phải nắm thật rõ những dấu hiệu cảnh báo vàng da bệnh lý của trẻ sơ sinh để theo dõi bé chặt chẽ và điều trị kịp thời, tránh việc chủ quan và dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng gọi số HOTLINE: 0911 92 91 92 hoặc để lại thông tin bên dưới để được tư vấn miễn phí.