Bệnh lồng ruột ở trẻ và những điều cha mẹ cần biết

Lồng ruột là tai biến thường xảy ra ở trẻ đang bú mẹ, đặc biệt là những bé có nhu động ruột mạnh. Khi bị lồng ruột, các mạch máu nuôi ruột bị tắc nghẹt, không nuôi được đoạn ruột bị lồng, có thể dẫn đến hoại tử. Vì vậy, phụ huynh cần nắm được các dấu hiệu lồng ruột ở trẻ để sớm đưa trẻ đi cấp cứu, can thiệp kịp thời.

1. Lồng ruột là gì?

Lồng ruột là hiện tượng một đoạn ruột phía trên chui vào lòng một đoạn ruột phía dưới và bị mắc kẹt lại. Điều này gây ách tắc sự lưu thông trong ruột. Không chỉ vậy mạch máu ở đoạn ruột này cũng bị cuốn vào nhau, gây tắc nghẽn, xuất huyết trong. Nếu không xử lý kịp thời, đoạn ruột này sẽ hoại tử gây nhiễm trùng ổ bụng và tử vong.

Hình ảnh lồng ruột

Lồng ruột là tình trạng bệnh lý rất thường gặp ở trẻ nhỏ. Thống kê cho thấy, có đến 90% bệnh nhân lồng ruột thuộc nhóm trẻ dưới 1 tuổi, trong đó nhóm 5-9 tháng tuổi là đối tượng có tỷ lệ mắc lồng ruột cao nhất. Lồng ruột là nguyên nhân hàng đầu gây tắc ruột. Lồng ruột có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, bệnh chiếm tỷ lệ từ 2-5% ở người lớn và 90% ở trẻ dưới 1 tuổi, trong đó khoảng 5% các trường hợp lồng ruột bị tắc ruột. Hiện tượng này thường xảy ra ở bé trai nhiều hơn ở bé gái, do áp suất trong bụng và nhu động ruột ở bé trai cao hơn bé gái, đặc biệt là các bé trai bụ bẫm, với tỷ lệ là 2:1.

2. Nguyên nhân gây lồng ruột ?

Nguyên nhân chính xác gây lồng ruột ở trẻ em chưa được xác định. Tuy nhiên, một số lời giải thích được đưa ra như sau:

✔️ Do cấu trúc ruột của cơ thể: Từ khi sinh ra đại tràng và manh tràng được gắn cố định với thành bụng nhưng ruột non thì không. Nếu cấu trúc này biến đổi, đại tràng và manh tràng không được cố định, đoạn ruột phía trên có thể chui vào đoạn ruột phía dưới gây tắc ruột.

✔️ Do sự mất cân đối về kích thước giữa hồi tràng và van hồi manh tràng nên đoạn ruột nhỏ hơn có thể chui vào trong đoạn ruột lớn gây lồng ruột.

✔️ Biến chứng của một số bệnh đường ruột như viêm hạch mạc treo ruột, polyp ruột, khối u ruột, viêm nhiễm ở ruột, dính ruột, sẹo tổn thương ở ruột hay viêm đường hô hấp cấp cũng có thể dẫn tới lồng ruột. Do vậy, vào thời gian dịch các bệnh về đường tiêu hóa bùng phát, số trường hợp trẻ bị lồng ruột cũng tăng lên.

✔️ Ngoài ra, có giả thuyết cho rằng việc ruột co bóp nhiều hơn khi trẻ chuyển từ bú mẹ sang ăn dặm cũng là yếu tố gây ra tình trạng lồng ruột trẻ em.

3. Dấu hiệu gây lồng ruột

Dưới đây là những dấu hiệu lồng ruột ở trẻ em:

- Độ tuổi dễ bị lồng ruột là trẻ 4 - 9 tháng tuổi, phổ biến nhất ở trẻ 5 - 6 tháng tuổi;

- Trẻ đang ăn uống bình thường bỗng nhiên khóc thét, bỏ bú, ngừng chơi, da tím tái - báo hiệu khúc ruột đã bắt đầu lồng vào nhau. Sau đó trẻ tạm thời nín khóc, thậm chí bú lại;

- Khi cơn đau tái phát, trẻ khóc từng cơn, ưỡn người, không bú được, nôn ói ra thức ăn hoặc dịch xanh, dịch vàng;

- Sau vài giờ trẻ mệt lả, da xanh mượt;

- Sau khoảng 6 - 12 tiếng, trẻ đi ngoài ra máu tươi hoặc màu nâu, có lẫn chút nhầy. Da trẻ tái, môi khô, mạch nhanh, người lạnh và mắt trũng;

- Nếu không xử trí trong vòng 24 giờ, trẻ sẽ bị nôn ói liên tục, bụng chướng dần lên, da toàn thân lạnh, nhợt nhạt, mạch nhỏ và nhanh, thở gấp nông, tiểu ít, sốt cao, lờ đờ, hôn mê, dấu hiệu mất nước nặng; có các biểu hiện của nhiễm khuẩn, nhiễm độc, sốc do mất nước hoặc sốc nhiễm khuẩn;

- Sờ vào bụng trẻ có thể thấy khối ruột lồng như một đoạn dồi.

4. Điều trị lồng ruột trẻ em

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu bị lồng ruột, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức. Thời gian là điều kiện tiên quyết để xác định phương pháp điều trị.

– Nếu cấp cứu kịp thời, dưới 6 tiếng, bé được tháo lồng ruột bằng cách bơm hơi qua hậu môn hoặc thụt thuốc phản quang. Áp lực hơi được bơm vào ruột già cho đến khi lồng ruột được tháo ra hoàn toàn. Quá trình này được theo dõi bằng máy X- quang trực tiếp.

– Nếu cấp cứu muộn trên 6 giờ, bé được thực hiện phẫu thuật để tháo lồng ruột.

– Nếu cấp cứu quá muộn, sau hơn 24 giờ, tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng, đoạn ruột chui sâu vào trong, bắt đầu xuất huyết và hoạt tử, bé phải phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột hoại tử này. Sau mổ, việc chăm sóc hồi sức phức tạp hơn, bé dễ tử vong do suy kiệt và viêm phổi nặng.

Lồng ruột có thể tái phát, phụ huynh không nên chủ quan. Cha mẹ cần theo dõi sức khỏe của bé, nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện không muộn quá 6 tiếng kể từ khi phát hiện triệu chứng khóc, đau bụng, bỏ bú…

5. Phòng tránh lồng ruột ở trẻ em

Do chưa xác định rõ nguyên nhân thực sự gây lồng ruột ở trẻ nên không có biện pháp dự phòng đặc hiệu. Cách tốt nhất là phụ huynh nhanh chóng nhận biết các dấu hiệu bất thường ở trẻ để phát hiện sớm lồng ruột, tránh các biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra.

Khi trẻ có dấu hiệu đau bụng từng cơn, biểu hiện bằng cơn khóc thét đột ngột, dữ dội, trẻ ưỡn người, bỏ bú, xoắn vặn, ngừng chơi,... thì cha mẹ cần ngay lập tức đưa trẻ đi khám. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ nhanh chóng thăm khám, làm thêm các chẩn đoán cận lâm sàng như xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, siêu âm ổ bụng, chụp X-quang,... để chẩn đoán xác định và có biện pháp can thiệp kịp thời cho trẻ.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng gọi số HOTLINE: 0911 92 91 92 hoặc để lại thông tin bên dưới để được tư vấn miễn phí!